Beşinci Nesil Mobil Telekomünikasyon Hizmeti ya da kısa adıyla 5G dünyada oldukça konuşulan ve geliştirilen bir teknoloji. 5G’ye geçiş, dünyayı etkileyecek özelliklere sahip. Ancak bir yandan da 5G’ye karşı dünya genelinde ciddi bir tepki oluşmuş durumda. Peki nedir bu 5G Tüm dünyaya yayıldığında neler olacak?
5G Nedir?
2G, 3G, 4G, 4.5G derken şimdi de internetin başlangıcından itibaren en büyük teknolojik devrim olarak nitelendirilen 5G hayatımıza yavaş yavaş giriyor.
5G’nin içindeki “G” harfi, “Generation” yani nesil anlamını taşıyor. Beşinci Nesil Mobil Telekomünikasyon Hizmeti ya da kısa adıyla 5G. Telefonlarımızda kullandığımız hücresel ağlarımızın teknolojik alt yapısı yeni kurallar ile yeniden yapılandırılıyor. Farklı şirketlerin mühendisleri hücresel ağların yapılandırılması için standartlar üzerinde anlaşıyor ve altyapı noktasında iş birliği içerisinde hareket ediyor. Yaklaşık 10 yılda bir gelişen teknolojilerle daha fazla verim alabilmek için bu altyapının kodları ve malzemesi değiştiriliyor. İşte 5G’nin anlamı bu altyapının 5. kez değiştirilmesi. Altyapı değiştikçe bizim telefonlarımızın da değişmesi gerekiyor.
Ne işe yarayacak? Dünyaya faydası ne?
5G’nin sayesinde saniyede 20 GB’a kadar veri aktarım hızına ulaşılabiliyor. Bu ne demek? Mesela HD kalitede bir film indirmek istiyorsunuz. İndirme düğmesine basmanızla 5 saniye içinde filminizi indirerek izleyebiliyorsunuz.
Anladık her şey çok çok daha hızlanacak. Peki devrim niteliğinde olarak değerlendirilen 5G’nin bize, dünyaya ne faydası olacak?
Beşinci Nesil Mobil Telekomünikasyon Hizmeti yalnızca hız konusunda iddialı bir teknoloji değil, aynı zamanda farklı sektörlerde de aktif şekilde karşımıza çıkacak.
Tıp dünyası devrim yaşayacak
Önce bu teknolojiye umutla bakmamızı sağlayan bir sektörden, tıp dünyasından başlayalım. Bu yeni nesil kablosuz teknoloji sayesinde uzaktan kontrol edilen robotlar ameliyatları gerçekleştirecek. 4G kablosuz ağlarında bir doktorun monitör üzerinden takip ettiği görüntüde 30 milisaniyeden 50 milisaniyeye kadar gecikme süresi yaşanıyordu. Ama 5G’nin sadece 1 milisaniye (0.001) gecikme süresine sahip olduğu belirtiliyor. Böylece görüntüler ve veriler neredeyse anında aktarılıyor. Bir ameliyatta her an o kadar değerli ki gecikme süresinin bu kadar kısalması gerçekten devrim niteliğinde. Düşük gecikme süreleri, cerrahi aletlerin anında yanıt vermesini sağlıyor ve cerrah anında geri bildirim alıyor.
Böylece, 5G destekli teknolojiyle artık doktorlar dünyanın herhangi bir yerindeki hastayı ameliyat edebilecek. Robot kollarla uzaktan ameliyat yapılacak. Bu teknolojinin özellikle sağlık hizmetlerinin olmadığı kırsal bölgelerde yaşayan hastalara büyük kolaylık sağlayacağı belirtiliyor. Dünyanın ilk 5G’li bağlantısı aracılığıyla gerçekleştirilen uzaktan erişimli ameliyat Çin’de son derece başarılı bir şekilde gerçekleşti bile. Bu gerçekten herkesi heyecanlandıran bir gelişme.
Sürücüsüz otomobillere, akıllı şehirlere hazır olun!
Gelelim sürücüsüz otomobillere. Sürücüsü olmayan akıllı otomobiller uzun zamandır konuşuluyor. Nihayetinde bu otomobillerde ufacık bir gecikme hayati önem taşıyor. Araçlardan alınan ve araçlara gönderilen verilerin hızı otomatik pilotun performansını da doğrudan etkiliyor. Haliyle insanlar sürücüsüz otomobillerine bindiklerinde korku içinde sağ koltukta oturamazlar. Bu yüzden sürücüsüz otomobillerin hayata geçirilmesi oldukça riskli. Ama 5G’li araçlar bu güveni sağlayabilecek gibi.
Sürekli güncellenen yüksek çözünürlüklü haritalar aracın etrafını daha iyi algılamasını ve sürüşün çok daha güvenli ve sorunsuz olmasını sağlayacak.
Arabalar 5G’nin sayesinde birbirleriyle iletişim halinde olacaklar. Otomatik pilotlar aralarında konuşacak. Sonuçta insanız hepimiz hata yapabiliriz. Her yıl dünya genelinde 1 milyon 350 bin insan, trafik kazasında hayatını kaybediyor. Ama 5G bu riskleri ortadan kaldırırsa sürücüsüz otomobillerin keyfini çıkarmaya başlarız.
Bütün bir şehir 5G ile çevrimiçi olduğunda ve arabalar doğrudan diğer otomobillerle ve trafik ışıklarıyla iletişim kurabildiğinde, trafik sinyalleri de uygun bir şekilde ayarlanabilecek. Bu sayede boş bir yolda kırmızı ışığı beklemek zorunda kalmayacağız. Akıllı şehirler akıllı ulaştırma sistemleri akıllı hastaneler gibi birçok alanın temel altyapısını oluşturulacak.
Oyun sektörü nefesleri tuttu
Oyun sektörü nefesini tutmuş büyük bir iştahla 5G’nin yayılmasını bekliyor. 5G ile birlikte oyun sektörü tamamen değişecek. İyi video kalitesi istiyorsanız hala kablolara ve iyi donanımlı bir bilgisayara ihtiyacınız var. 5G ise bu gereksinimleri kaldıracak. Mobil oyunları indirmek için Wi-Fi kullanma zorunluluğu ortadan kalkacak. Tabii Operatörler de internet kotalarını yükseltecek.
‘Sanal Gerçeklik’ hayatımızın bir parçası olacak
5G, sanal gerçeklik ve artırılmış gerçeklik teknolojilerinde de önemli değişimler yaratacak. Bu cihazlar şimdiye kadar kablolu olarak kullanılırken, 5G ile kablolardan kurtulacak ve kullanım alanları genişleyecek. Hatta Oyunlar gerçek hayatla entegre edilebilecek.
Mesela Bir geliştirici Apollo 11’in Ay’a seyahatini VR üzerinden tasarladı. Neil Armstrong, Buzz Aldrin ve siz asansör ile beraber Apollo 11’e çıkıyorsunuz. O kabinin içinde oturup fırlatmadan itibaren Ay’a ulaşana kadarki yolculukta neler yaşanmış gerçeğe en yakın şekilde deneyimleyebiliyorsunuz.
VR insanın hayal gücünün el verdiği her şeyi yapmaya imkan sağlayacacak. Hayal edebildiğimiz her şeyi, fiziksel olarak bir yerde olma zorunluluğunu olmadan yaşayabileceğiz. Örneğin bir futbol maçında stadyumda ya da bir konserde bulunmadan, televizyondan izlemekten farklı olarak 3 boyutlu şekilde ordaymışız gibi derinlemesine deneyim sağlayabileceğiz.
Donanımlar ne kadar geliştirilirse geliştirilsin bunu gerçek zamanlı olarak yapmak için gerekli olan hızı şu andaki 4G altyapısı ile yakalamak çok zordu. Ama bu uygulamalar 5G ile beraber daha da artacak. Artık sanal görüntüleriniz gerçek zamanlı olarak gerçeğinden ayırt edilemeyecek kadar yüksek kalitede mesafe sınırı tanımaksızın taşınabilecek. Gerçek dünyanın kalıcı ve üç boyutlu bir dijital kopyası arttırılmış gerçeklikle oluşturulacak. Hatta sanal gerçeklik kaskları yüzlerin ve mekanların görüntülerini alıp bilgisayar ortamında işledikten sonra eşleyerek birbirinden uzak kişileri aynı ortamda buluşturabilecek.
5G ile Eğitim Çağı
5G’nin gücüyle ve VR gibi yeni nesil teknolojiler eğitim sektörününde de çığır açacak. Özellikle üniversitelerde öğrenciler uygulamalı eğitimden yararlanacak. Mesela İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin geliştirdiği dünyaya örnek olacak bir VR uygulaması var. Açık kalp ameliyatının eğitimini 3 boyutlu sanal gerçeklik gözlüğüyle öğrencilere sunacaklar.Bu sayede Öğrenci ve asistanların bir ameliyatı, ameliyathane ortamındaymış gibi deneyimleyebilecek. Bir doktor adayı çok tehlikeli bir ameliyatı sanal ortamda kolayca, tehlikesizce ve tekrar tekrar yapabilecek. İşte 5G eğitimde bu gibi çalışmaların önünü açacak.
Normal şartlarda tehlikeli olabilecek ya da yapılması olanaksız olan deneyler yapılabilecek. Hayal edebileceğiniz her şeyi sanal gerçeklikle deneyimleyebildiğini düşün.
Dünyada 5G yarışı
5G için dünyada liderlik yarışı uzun zamandır devam ediyor. Çin bu alanında elinde en çok patent bulunduran ülke. Arkasındansa Güney Kore ve Amerika geliyor. Hala 5G’yi tamamen aktif olarak kullanan bir ülke yok. Elbette bazı ülkelerde bölgesel bazlı kullanımlar başladı. Güney Kore elini hızlı tutarak dünyada 5G kullanmaya başlayan ilk ülke oldu. (3 Nisan 2019 )
Güney Kore’den saatler sonra ABD’li Verizon firması bazı şehirlerde 5G hizmeti vermeye başladığını duyurdu. Geriye yalnızca 5G’yi destekleyen cihazların piyasaya çıkması kalmıştı. 5G teknolojisi ve kapasitesinde lider olan firmaysa Çinli teknoloji devi Huawei.
Huawie akıllı telefon satışlarında da ABD’li Apple’ı geçmişti şimdi 5g teknolojisinde de önde. Katlanabilir ekrana sahip olan, açıldığında bir tablet ekrana dönüşebilen 5G akıllı telefonunu Mate X’i geçen yıl tanıttılar. Bu telefonun dünyadaki 5G telefonlar arasında en hızlısı olduğunu söylüyorlar. Huawei dünyadaki en büyük 5G cihaz üreticisi olarak, 5G altyapısı kurmak isteyen tüm ülkelerin en önemli tedarikçisi konumunda. 90’dan fazla ülkeyle 5G şebekesi için anlaşma imzaladılar. Adamlar dünyanın en yüksek dağına Everest’e bile 5G antenleri yerleştirdi. 8 tonluk bir malzemeden bahsediyoruz. Daha dünyanın birçok yeri 5G ile tanışmamışken Everest dağına çıkardılar.
5G ile Çin Casusluk mu yapacak? Amerika’dan Huawei firmasına rest!
Huawei’nin bu başarısına karşın arkadan kafasını uzatan Amerika onu bitirmek için elinden ne geliyorsa yapıyor. Özellikle batılı ülkelere Huawei ile ticarete son vermeleri için baskı kuruyor. Gerekçe olarak da Huawei firmasının casusluk yaptığını söylüyor.
Huawei çin menşeli özel bir şirket ama Amerika bu şirketin veri toplaması için Çin hükümetinin baskısı altında olduğunu iddia ediyor. Bu yüzden de Çin hükümeti adına bilgi toplayarak casusluk yapacaklarını düşünüyor ya da böyle düşündürtmek istiyorlar.
Huawei dünyayı dinlemek mi istiyor?
Huawei hakkında farklı farklı komplo teorileri üretiliyor. Bunlardan en dikkat çekeni ise Pekin hükümetinin tüm dünyayı dinlemek istemesi ve bu sebeple Huawei’e büyük yatırımlar yapması. Huawei ise bu iddiaları kesin bir dille reddediyor. “Amerika bizi çekemediği için bunları yapıyor siz ona bakmayın gelin bizle çalışın” diyorlar.
İngiltere de hak vererek ülkelerinde 5G şebekesinin kurulumu için Huawei ile çalışma karar alır. ABD’nin baskısına rağmen Huawei firmasınıyasaklamama kararı alırlar. Almanyada ise Huawei ie 5G ağının kurulmasına ilişkin güvenlik tartışmaları baya büyüdü. Bunun üzerine Çin’in Almanya Büyükelçisi Huawei 5G ekipman tedarikçiliği konusunda engellenirse, Çin’de milyonlarca satılan Alman otomobillerinin de “güvensiz” ilan edilebileceği uyarısında bulundu. Ülkeler Huawei firmasını dışlarlarsa bu teknolojik yarışta geç kalacakların farkındalar. Ancak ABD’nin arkasından Avustralya, Japonya, Yeni Zelanda ve Hindistan hükümetleri 5G teknolojilerinde Huawei ekipmanlarının satışını ve kullanımını yasakladı.
Amerika, Huawei ile çalışan tüm müttefikleriyle istihbarat paylaşımını gözden geçireceğini açıkladı. Yani diyor ki; “kardeşim ben Huawei firmasına da Çin’e de güvenmiyorum. Bundan sonra güvenenle de işim olmaz.”
Huawei şirketinin yöneticileri ise iş yaptıkları her ülkenin yasalarına ve düzenlemelerine uyduklarını söylüyor ve iddiaları tamamen reddediyorlar. Kurucusu Ren Zhengfei, Huawei’nin özel bir şirket olduğunu ve Çin devleti ile tek ilişkisinin vergi ödemek olduğunu belirtiyor.
Huawei’nin peşindeler çünkü kim 5G’yi, telefonu ve interneti kontrol ederse küresel güç onda olacak.
5G ne zaman geliyor?
5G ne zaman yaygınlaşacak, biz ne zaman kullanabileceğiz diyorsunuz. Bu sistemin ancak 2025 senesine doğru tüm dünyaya yayılacağı tahmin ediliyordu. Ama koronavirüs yüzünden 5G’nin yaygınlaşması ve ilerlemesi yaklaşık olarak bir yıl ileri attı.
Türkiye’ye gelecek mi?
Peki Türkiye bu yarışta ne alemde? Ülkemizde 5G için ön görülen tarih 2023. Ama bu teknolojiden faydalanabilmek için en önemli nokta alt yapı çalışmaları. Hangi teknoloji önümüze gelirse gelsin, yüksek kalitede haberleşme altyapısı sunamadığımız takdirde bu teknolojileri kullanma şansımız olamaz.
Türkiye 5G baz istasyonunu kendi üretebilen 5 ülkeden biri olmak istiyor. Bu kapsamda Savunma Sanayii Başkanlığı, ASELSAN ve çok sayıda yerli firmanın katkılarıyla yerli baz istasyonu ULAK’ı geliştirdi. Orana göre az da olsa, ULAK baz istasyonları Türkiye’de halihazırda 1000’e yakın noktada aktif olarak kullanılıyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan da yerli 5G Teknolojisi Altyapısını Kurmadan 5G’ye Geçemeyiz dedi. Türkiye’de 5G’nin ilk adresiyse İstanbul Havalimanı olacak.
Dünyaya 5g kapısını açan Türk: Prof. Dr. Erdal Arıkan
Dünyaya 5g kapısını açan aslında bir Türk bilim insanı. Bilkent Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Erdal Arıkan.
Hocamız 25 yıl boyunca kesintisiz bir şekilde araştırmalar yaptı. 5G’nin mucidi olarak anılmasını sağlayacak “Kutupsal Kodlar” adlı buluşu gerçekleştirdi. 2009’da yayımladığı makale ile bu buluşu dünya literatürüne kazandırdı. Arıkan’ın çalışmaları sayesinde Huawei 5G çalışmalarını hızlandırdı.
Huawei Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Dönüşümlü Üst Yöneticisi Guo Ping de hocamız için, ¨Prof. Dr. Erdal Arıkan, hem Türkiye hem de telekomünikasyon dünyası için bir kahraman.” İfadelerini kullanmıştı. Huawei’in kurucusu Ren Zhenfei’den de onur ödülü aldı. Umarız Türkiye 5G yolunda emin adımla ilerleyerek bu konuda söz sahibi olan ülkelerden biri olur.
0 Yorum