Nazilere 2. Dünya Savaşı döneminde yardım etmiş bir yandan da kendi çıkarları uğruna yahudileri kandırmış biri olan Riphagen’in hikayesine göz atalım.
Bernardus Andries Riphagen, Amsterdam’da Hollandalı bir ailenin sekizinci çocuğu olarak dünyaya gelir . Riphagen’in babası, Hollanda Kraliyet Donanması için çalışırken, bir ev hanımı olan annesini küçük yaşta kaybeder. Babası alkolik olduğu için çocuklara bakamaz. Riphagen, 14 yaşında kötü şöhretli ticaret-donanma eğitim merkezi “Pollux” a gönderilir. İki yıl boyunca Standard Oil için Amerika Birleşik Devletleri’nde kalır ve burada suç çevreleriyle temasa geçip yöntemlerini öğrenir. Amerika Birleşik Devletleri’nden döndükten sonra, Yahudi karşıtı bir küçük parti olan Ulusal Sosyalist Hollanda İşçi Partisi’ne (NSNAP) katılır.
2. Dünya Savaşı döneminde Riphagen’in yükselişi
Amsterdam yer altı dünyasında nam salan Riphagen, 2. Dünya savaşı döneminde Nazilerin istihbarat teşkilatı Sicherheitsdienst (SD) ile birlikte Hollanda’da yaşayan Yahudilerin yakalanıp teslim edilmesine yardım eder. Fakat bu yardımların arkasında ki asıl amaç şahsı adına gelir elde etmek ve zenginleşmektir. Çaresiz durumdaki Yahudilere ulaşarak, önce güvenlerini kazanır, savaş bitinceye kadar onları saklama yada kaçırma sözüyle paralarını ve mücevherlerini toplar, sonra da bu kişilere ihanet ederek Nazilere teslim eder. Böylece yahudilerin kaçma yada saklanabilme amacı ile verdikleri mal varlıklarının üzerine konar. Ayrıca Yahudileri, sınır dışı edilme tehdidiyle, saklanan diğer Yahudilere ihanet etmeye zorlar. 1943’ün sonunda Riphagen, Belçika ve İsviçre’de çeşitli hesaplara yatırdığı küçük bir servete sahip olur.
Savaş sonrası hayatı
Savaştan sonra Dries Riphagen, polis tarafından Yahudilere ihanet ve vatana ihanetten aranır ve en az 200 kişinin ölümünden sorumlu tutulur. Önce kendine ölü süsü verdirir daha sonra bir cenaze arabası içindeki tabutta yeraltı arkadaşları tarafından sınırı geçmesine yardım edilir, ancak daha yeni bulgulara göre, kaçış Hollandalı gizli servis tarafından gerçekleşir. Arjantin de bir süre yaşadıktan sonra yüksek bağlantıları sayesinde kurtulur ve özgür bir şekilde tekrar avrupaya dönerek İspanya, Almanya ve İsviçre’yi dolaşır.
Amsterdam’ın en kötü savaş suçlusu olarak anılan Riphagen 1973 yılında kanserden ölür.
Yaptıkları ve insanlara yaşattırdıkları yanına kâr kalan, fakat savaş sonrası dönemde uzun bir süre “ölü gösterilmiş” ve “kaçak” biri olarak yaşamını sürdüren Riphagen, tarihin kötü karekterlerinden biri olarak anılacaktır.
Yönetmen Pieter Kuijpers’ın yönettiği “Riphagen” filminin de kesinlikle izlemeye değer bir yapıt olduğunu belirtmek isterim.
Yorum